همانطور که میدانید با پیشرفت علم و دانش در حوزه چشم پزشکی، روش های متنوعی برای جراحی چشم با هدف برداشتن عینک وجود دارد. یکی از این روش ها عمل لیزیک چشم ( LASIK ) است که در این مقاله قصد داریم به طور کامل آن را به شما معرفی کنیم. لیزیک ( keratomileusis با کمک لیزر) محبوب ترین و شناخته شده ترین نوع جراحی لیزر چشم است و می توان برای درمان نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و مشکلات پخش نور ( wave front) استفاده کرد. اولین سوالی که باید به آن پاسخ داد این است که عمل لیزیک دقیقا چیست و چه اتفاقی قرار است برای چشم رخ دهد؟
عمل لیزیک چشم به چه شکل است؟
عمل لیزیک چشم به با هدف برطرف کردن عیوب انکساری چشم در افراد نزدیک بین، دوربین و البته آستیگماتیسم کاربرد دارد. در این مدل جراحی که قدمت آن به بیست سال در سطح جهان میرسد، سطح قرنیه با استفاده از لیزر برش داده میشود. در واقع با دادن یک برش سطحی، دید چشم فرد بیمار، به حالتی در خواهد آمد که دیگر به عینک و یا لنز نیازی ندارد. طول این عمل حدود پنج دقیقه است و جزو عمل های جراحی سرپایی محسوب میشود.
اگر نگران وجود درد در حین عمل و یا بعد از آن هستید، باید بدانید که این عمل با استفاده از بی حسی موضعی انجام میشود. همانطور که در ابتدای مقاله نیز گفته شد، روش های دیگری نیز برای برداشتن عینک وجود دارد. حال سوال اینجاست که اگر لیزیک یک روش مناسب است، چرا باید روش های دیگری برای برداشتن عینک استفاده شود؟
در جواب به این سوال باید گفت، شرایط بدنی افراد، سن، وضعیت دوربینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم و مسائل دیگر باعث شده دانشمندان، روش های متعددی را برای برطرف کردن نیاز فرد به عینک به کار بگیرند. در ادامه بیشتر در مورد شرایط عمل لیزیک چشم صحبت خواهیم کرد و اطلاعات کافی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
فواید عمل جراحی لیزیک
یک روش اصلاح بینایی اثبات شده است- تحقیقات نشان داده که 96 درصد بیماران پس از درمان با لیزیک به بینایی مطلوب خود می رسند.
[tie_list type=”checklist”]
- رویه سریع
- نتایج سریع
- عدم نیاز به عینک پس از جراحی
- درمان بدون درد
- بدون بخیه
- تثبیت بهبود بینایی چندین سال پس از انجام جراحی
[/tie_list]
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل لازک چشم چیست؟ مزایا، عوارض و قیمت لازک ( راهنمای کامل )
[/box]
جراحی لیزیک چشم در مرکز ما ( دکتر جراحی چشم ، دکتر مجید محبی )
برای اطمینان از متناسب بودن جراحی چشم لیزیک اولین مرحله نزد ما مشاوره دقیق است. این کار توسط یکی از جراحان چشم پزشکی ما انجام می شود یعنی همان جراحی که عمل جراحی و مراحل بعدی را انجام می دهد.
تیم جراحان چشم پزشکی واجد شرایط و باتجربه ما از لیزر پیشرفته فمتوسکند برای ساخت فلپ (برش) استفاده می کنند و در نتیجه راه حلی سریع، بدون درد و بدون تیغ جراحی با نتایج برجسته را برای شما به ارمغان می آورند.
روش جراحی لیزیک ما
طی روش لیزیک، لایه خارجی قرنیه، که لایه ی بافت شفاف است و روی چشم قرار دارد، به عقب کشیده می شود و درنتیجه بافت داخلی تر قرنیه مشخص می شود. برای اینکه لایه خارجی به آرامی برداشته شود، از لیزر فمتوسکند برای ارسال پالس های لیزر میکروسکوپی به قرنیه استفاده می شود که باعث تشکیل حباب در زیر آن می شود.
این امر منجر به ایجاد یک فلپ می شود که جراح می تواند آن را بدون درد و به راحتی به عقب بکشد. سپس جراح با استفاده از لیزر Excimer قرنیه را تغییر شکل داده و مشکل انکساری چشم را اصلاح می کند. سپس فلپ توسط جراح دوباره به جای خود باز میگردد و روند بهبود شروع می شود.
در طی عمل جراحی لیزیک چشم چه اتفاقی می افتد؟
خلاصه ای کلی از چگونگی انجام جراحی لیزیک:
[tie_list type=”plus”]
- استفاده از قطره چشم بی حس کننده موضعی روی هر دو چشم؛
- استفاده از لیزر فمتوسکند هدایت پالس های لیزر میکروسکوپی به قرنیه و ایجاد یک فلپ نازک در بافت خارجی قرنیه؛
- بلند کردن فلپ توسط جراح چشم پزشک باتجربه؛
- تغییر شکل بافت قرنیه با استفاده از لیزر Excimer روی چشم ، رفع مشکل انکساری بینایی؛
- بازگرداندن فلپ به وضعیت اولیه؛
- بهبود طبیعی فلپ بدون بخیه.
[/tie_list]
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل پی آر کی (PRK)؛ مزایا، معایب و مقایسه آن با سایر عمل ها
[/box]
شرایط لازم برای عمل لیزیک چشم
در این بخش به تفکیک کاندیداهای مناسب و نامناسب برای عمل جراحی لیزیک چشم را به شما معرفی میکنیم.
چه افرادی میتوانند از عمل لیزیک چشم استفاده کنند؟
شرایط عمل لیزیک چشم به شرح زیر میباشد :
[tie_list type=”checklist”]
- سن : بهترین سن برای انجام عمل لیزیک، سن 18 الی 21 سال است. اما این به این معنی نیست که سایر افراد نمیتوانند این عمل را انجام دهند. از نظر سنی، همه افرادی که بین 18 الی 50 سال سن دارند میتوانند کاندیدای مناسبی برای عمل جراحی لیزیک باشند.
- شماره چشم : شماره چشم فردی که قصد دارد عمل جراحی لیزیک چشم را انجام دهد، باید در طی یکسال اخیر ثابت مانده باشد. همچنین شماره چشم باید کمتر از 10 بوده باشد.
- علاوه بر نکات گفته شده، افرادی میتوانند از این عمل استفاده کنند که نزدیک بینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم شدید نداشته باشند.
[/tie_list]
چه افرادی نمیتوانند از عمل لیزیک چشم استفاده کنند؟
این دسته از افراد در صورت داشتن شرایط زیر نمیتوانند از عمل جراحی لیزیک استفاده کنند :
[tie_list type=”cons”]
- افرادی که ضخامت قرنیه کمی دارند نمیتوانند از این عمل برای برداشتن عینک استفاده کنند.
- افرادی با بیماری های قوز قرنیه، آب مروارید، آب سیاه، خشکی چشم و … نمیتوانند از عمل لیزیک استفاده کنند.
- افراد روماتیسمی یا دیابتی امکان عمل شدن را ندارند.
- درست است که افراد تا سن 50 سالگی میتوانند از این عمل برای برداشتن عینک استفاده کنند، اما انجام آن به افراد بالای 40 سال توصیه نمیشود.
- به دلیل تغییرات هورمونی در خانم های باردار، استفاده از عمل لیزیک به این دسته از افراد پیشنهاد نمیشود. بهتر است بعد از زایمان به فکر عمل لیزیک چشم باشند.
- علاوه بر موارد فوق، افرادی که دچار میگرن هستند، نمیتوانند از این عمل استفاده کنند.
[/tie_list]
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » جراحی کاشت لنز چیست ؟ ( توضیحات کامل + هزینه )
[/box]
آمادگی های پیش از عمل
اگر تا اینجا مقاله را مطالعه کرده و شرایط مناسب برای عمل جراحی را داشته باشید، وقت آن رسیده تا در مورد آمادگیهای قبل از عمل توضیحات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم.
[tie_list type=”plus”]
- یک روز قبل از جراحی چشم، استحمام کرده و چشمان خود را به آرامی با استفاده از شامپوی بچه بشویید.
[/tie_list]
آمادگی بیمار در حین عمل
[tie_list type=”plus”]
- در روز عمل استفاده از کرم معطر و یا عطر و خوشبو کننده بدن و البته آرایش کردن چشم ممنوع است.
- اگر جزو افرادی هستید که تا به الان از لنز برای برطرف کردن مشکل بینایی خود استفاده میکردید، دو هفته قبل از عمل، باید به طور کلی لنز را کنار بگذارید. لنز توانایی تغییر در حالت قرنیه را دارد.
- در روز عمل غذای سبک میل کنید.
- امکان رانندگی برای فرد، بلافاصله بعد از عمل جراحی لیزیک، وجود ندارد. بنابراین حتما به همراه یک فرد دیگر، جهت عمل جراحی حاضر شوید.
[/tie_list]
مراقبت های بعد از عمل
یکی از محاسن عمل لیزیک چشم، دوران نقاهت بسیار کوتاه این عمل است. شما میتوانید چند ساعت بعد از عمل، بینایی خود را به دست آورید. با این حال معمولا پزشک یک روز استراحت را به فرد بیمار توصیه میکند. فراموش نکنید که بخش مهمی از کیفیت عمل به مراقبت های بعد از عمل لیزیک ارتباط دارد. بنابراین به هیچ وجه این موضوع را دست کم نگرفته و دقت کنید.
[tie_list type=”plus”]
- بعد از جراحی، ممکن است چشم سوزش و خارش داشته باشد. به‌هیچ‌عنوان نباید به چشم دست زد.
- تا مدت دوهفته، از هیچ‌گونه لوازم آرایش در اطراف چشم استفاده نکند.
- تا ۲ روز نباید آب به چشم برسد و به مدت ۳ روز، استحمام ممنوع است.
- داروهای تجویز شده باید سر وقت استفاده شود تا احیاناً عفونت چشمی به وجود نیاید.
- چشم نباید تحت فشار باشد. بعد از عمل از دمر خوابیدن و فشار آوردن چشم به بالش باید خودداری کرد.
- یک روز بعد از جراحی امکان رانندگی و فعالیت‌های ورزشی سبک برای فرد وجود دارد.
- تا یک ماه، اجسام سنگین‌تر از ۲ کیلوگرم را نباید بلند کرد.
- به مدت دو هفته، بدون عینک آفتابی نباید از منزل خارج شد. هنگام تماشای تلویزیون نیز استفاده از عینک آفتابی توصیه میشود.
- تا یک ماه بعد از جراحی لیزیک، شنا و استخر ممنوع است.
- تا یک ماه بعد از جراحی بهتر است که از شامپوی کودک برای شستشوی سروصورت استفاده کرد.
[/tie_list]
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل ترنس پی آر کی (TransPRK) و مراحل آن
[/box]
مزایا و عوارض عمل
هیچ روشی در جهان وجود ندارد که بدون مزیت و یا عوارض باشد. چیزی که مهم است شناخت این موارد و انتخاب بهترین روش با توجه به شرایط بدنی و چشم فرد است. به همین خاطر همیشه باید به دنبال یک پزشک با تجربه باشید. چشم ها بسیار حساس هستند و احتمالا اولین اشتباه یک پزشک، فرد را به سمت نابینایی سوق میدهد.
خطرات عملی لیزیک
کوری و آسیب غیر قابل برگشت به چشم: در موارد نادر، اشتباهات در حین جراحی (مانند اختلال در عملکرد دستگاه لیزر) یا عوارض پس از جراحی (مثلاً التهاب) ممکن است باعث آسیب غیر قابل برگشت به چشم شوند از جمله کوری دائمی یا کاهش بینایی. در سایر موارد، مشکلات را میتوان با جراحی‌های اضافه یا سایر درمان‌ها برطرف کرد.
مشکلات بینایی شدید در شب: ممکن است دچار علائم بینایی ناتوان کننده شوید بخصوص روشنایی خیره کننده، هاله نور و یا دوبینی که میتوانند بر بینایی در هنگام شب اثر بگذارد.
سندرم خشکی شدید چشم: در نتیجه جراحی ممکن است چشم نتواند به اندازه کافی اشک تولید کند تا مرطوب و راحت باشد. خشکی چشم نه تنها باعث ناراحتی میشود بلکه میتواند کیفیت بینایی را به دلیل تاربینی متناوب و سایر علائم بصری کاهش دهد. این وضعیت ممکن است دائمی باشد. احتمال دارد نیاز به درمان فشرده با قطره و استفاده از پلاگ‌ها یا سایر روش‌ها باشد.
عوارض عمل
عفونت قرنیه یا التهاب. این مشکلات ممکن است مستلزم جراحی اضافه یا درمان‌های دیگر باشند.
مشکلات در فلپ قرنیه بعد از جراحی. این مشکلات شامل فلپ‌های نامنظم یا ناقص، رشد سلول‌های زیر فلپ به طرف داخل که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد، و بهبودی نامنظم که منجر به انحراف قرنیه شده و تنها با پیوند قرنیه قابل اصلاح است، می‌باشند.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل فمتو اسمایل چیست ؟ مزایا،معایب،قیمت
[/box]
عمل لیزیک چشم و سوال های متداول در مورد آن
در این بخش به سوالاتی که معمولا ذهن بیماران را درگیر میکند، پاسخ خواهیم داد. در صورتی که سوالی برای شما ایجاد شده است که در موارد زیر دیده نمیشود، میتوانید آن را در بخش نظرات با ما مطرح کرده و پاسخ خود را دریافت کنید.
1) آیا بعد از عمل لیزیک چشم دید 20/20 ایجاد میشود؟
هیچ پزشکی نمیتواند این موضوع را تضمین کند. البته افرادی هستن که برای جذب بیمار وعده بینایی 20/20 را میدهند که این به دور از انصاف و واقعیت است. اما این نباید این نکته را نیز نباید نادیده گرفت که بعد از عمل فرد میتواند به راحتی رانندگی و ورزش کرده و تلویزیون را بدون عینک تماشا کند! این تغییر به اندازه ای زیاد است که افراد از بهبود کیفیت بیناییشان شگفت زده میشوند.
2) بعد از چه مدتی بینایی بهبود می یابد؟
عدد دقیقی برای این موضوع وجود ندارد. اما میتوان گفت بهبود بینایی بین 1 روز تا یک هفته بعد از عمل لیزیک متغیر است. بیشتر بیماران میتوانند فعالیت های روزمره خود را یک تا 2 روز بعد از عمل شروع کنند. این در حالی ایست که معمولا 1 الی 2 ماه برای تثبیت شدن کامل بینایی زمان نیاز است. نا گفته نماند که بیشتر بیماران در همان روزهای ابتدایی بعد از عمل، بینایی مناسب و قانونی برای رانندگی را به دست می آورند.
3) عمل لیزیک از نظر زمانی، چقدر طول میکشد؟
نکته جالب در مورد این عمل زمان بسیار کوتاه آن است. لیزیک هر چشم کمتر از 10 دقیقه طول میکشد. با توجه به شماره چشم شما و میزان اصلاح مورد نیاز، خود لیزر فقط 20-50 ثانیه طول میکشد تا دید شما را اصلاح کند. با این حال، شما باید در روز عمل خود حدود یک ساعت و نیم در مطب باشید.
4) آیا عمل لیزیک چشم درد دارد؟
اغلب قریب به اتفاق بیماران هیچ دردی را در حین عمل احساس نمیکنند. قبل از شروع عمل جراحی لیزیک چشم، قطره‌های بی حسی برای بی حس کردن کامل چشم استفاده میشود. در طول عمل لیزر ممکن است احساس فشار خفیفی در اطراف چشم خود داشته باشید. بنابراین به هیچ وجه نیازی نیست نگران این موضوع باشید. بعد از عمل جراحی لیزر چشم، ممکن است چشم شما برای چند ساعت کمی احساس تحریک داشته باشد، اما بیشتر بیماران پس از یک چرت زدن کوتاه، احساس راحتی بیشتری را تجربه میکنند. در روزهای بعد از عمل جراحی، قطره‌هایی برای چشم شما تجویز میشود تا آسایش و بهبودی هر چه بیشتر چشم را برای شما ایجاد کنند.
5) آیا سن من برای انجام عمل لیزیک زیاد است؟
در رابطه با عمل لیزیک و یا سایر عمل های جراحی حذف عینک محدودیت سنی وجود دارد. در مورد این محدودیت در بخش های قبل توضیح داده شد. علاوه بر سن مجاز، بیمار باید از نظر سایر بیماری های چشمی هم شرایط متعادل و مناسبی را داشته باشد. به عنوان مثال فردی که دارای آب مروارید است، کاندیدای مناسبی برای عمل لیزیک و سایر عمل های جراحی نیست. قبل از تصمیم گیری در مورد تصحیح دید با عمل لیزر، بینایی شما باید پایدار شده باشد.
بسته به سن شما ممکن است بعد از درمان به عینک مطالعه نیاز داشته باشید. تقریباً همه افراد در اواسط دهه 40 عمر خود برای خواندن نیاز به عینک دارند. این عارضه به نام پیرچشمی شناخته میشود و هیچ ارتباطی با عمل لیزیک ندارد. پیر چشمی یک تغییر طبیعی در بخش داخلی چشم است و تحت تأثیر جراحی انکساری قرار نمی‌گیرد. با توجه به این موضوع حتما در نظر داشته باشید که اگر در حال حاضر به عینک مطالعه نیاز دارید، پس از عمل لیزر نیز همچنان به عینک برای خواندن احتیاج دارید.
6) اگر در حین عمل پلک تکان خورده و یا ناخودآگاه چشمک زده شود، چه اتفاقی می افتد؟
چون همه این نگرانی‌ها را دارند، پزشکان اقدامات لازم را انجام میدهند تا اطمینان حاصل شود که حرکت چشم یا چشمک زدن مشکلی به وجود نمی‌آورد. چشم شما با نگهدارنده‌ای باز خواهد ماند تا شما چشم را حرکت ندهید. نگهدارنده بلافاصله قبل از درمان روی چشم قرار می‌گیرد و بلافاصله پس از آن برداشته میشود. دراز کشیدن در طول درمان هنوز هم یکی دیگر از نگرانی‌های رایج است. تختخواب لیزر دارای یک پایه محفظه محور میباشد، که به پشت سر شما اجازه میدهد تا با اطمینان و راحتی در جای خود قرار بگیرید. در طول درمان، پزشک به آرامی سر شما را در موقعیت مناسب قرار میدهد تا به شما در حفظ ثبات آن کمک کند. کار شما صرفاً تماشای یک چراغ چشمک زن است. در حالی که شما این کار را انجام می‌دهید، کامپیوتر لیزر نیز از سیستم ردیابی خود برای نظارت بر وضعیت چشم شما استفاده میکند. دستگاه ردیاب چشم، لیزر را با استفاده از حرکات کوچک که هر کسی در طول عمل انجام میدهد، تنظیم میکند.
7) چه مدت بعد از عمل لیزیک میتوانم رانندگی کنم؟
معمولا افراد بعد از یک هفته میتوانند به رانندگی بپردازند.
8) فعالیت های عادی و روزمره را از چه زمانی میتوان شروع کرد؟
از روز بعد از عمل میتوانید فعالیت های روزمره را شروع کنید. نکته ای که باید به آن دقت شود استفاده از عینک آفتابی تا 1 الی 6 ماه پس از عمل لیزیک چشم است. توصیه میشود تا 2 روز بعد از عمل در محیط خانه نیز از عینک آفتابی استفاده شود. اشعه ماورای بنفش میتواند به صورت مستقیم روی روند ترمیم زخم و البته تار و کدر شدن قرنیه بعد از عمل، تاثیر منفی بگذارد.
9) دوره مراجعه به پزشک بعد از عمل به چه صورت است؟
روز بعد از عمل باید توسط پزشک معالج ویزیت شوید. بعد از ویزیت اولیه نیز تا 6 ماه باید به صورت مرتب و متناوب ( به تشخیص پزشک ) ویزیت شوید.
10) آیا میتوان هر دو چشم را به طور همزمان با هم عمل کرد؟
بله برای این کار هیچ گونه منعی وجود ندارد.
11) فرق لیزیک با PRK چیست؟
PRK اولین نوع از عمل جراحی لیزر چشم برای تصحیح بینایی است و قبل از روش لیزیک محبوبیت داشت. اگرچه دوره ی بهبود PRK کمی بیشتر ازعمل جراحی لیزیک چشم طول می کشد، اما هنوز هم انجام آن معمول است و مزایای آن برای برخی از بیماران بیشتر از لیزیک است.
مانند لیزیک و انواع دیگر جراحی های لیزر چشم، PRK با تغییر شکل قرنیه با استفاده از لیزر رادیواکتیو کار می کند و اجازه می دهد نور برای تمرکز روی شبکیه و ایجاد دیدی واضح وارد چشم شود.
تفاوت اصلی بین PRK و لیزیک این است که در عمل جراحی لیزیک فلپی نازک و لولایی روی قرنیه برای دسترسی به منطقه درمان ایجاد می شود، در حالی که در PRK تمام لایه مخاطی قرنیه جهت افشای منطقه حذف می شود و فلپی ایجاد نمی شود. برای هر دو PRK و لیزیک، لیزر رادیواکتیو لایه استرومای قرنیه را برای اصلاح عیب انکساری می شکافد. ن
وعی از PRK بنام LASEK (لازک) نیز موجود است که به جای از بین بردن لایه بیرونی اپیتلیال قرنیه با استفاده از PRK، لایه مخاطی را با استفاده از یک ابزار جراحی به نام مته حفاری بر می دارد .در طول عمل از آن محافظت می شود و در پایان مجددا روی سطح چشم جایگزین می گردد.
سایر تفاوت های پی آر کی و لیزیک
LASEK به خاطر دوره ی بهبودی طولانی تر محبوبیتش نسبت به PRK کمتر است. زیرا در LASEK ترمیم شدن لایه ی اپیتلیال برداشته شده بیشتر از رشد یک اپیتلیال جدید در PRK طول می کشد . نتایج نهایی جراحی PRK قابل مقایسه با نتایج لیزیک است، اما بهبود PRK اولیه کندتر است.
زیرا چند روز طول می کشد که سلول های اپی تلیالی جدید تولید شوند و پوشش سطح چشم را پوشش دهند. و نیز احتمال خطرعفونت چشم و تاری دید در چند روز اول بعد از عمل جراحی PRK وجود دارد. بیماران لیزیک معمولا ناراحتی کمتری دارند و بینایی انها سریعتر تثبیت می شود، در حالی که بهبود بینایی با PRK تدریجی است و نتیجه نهایی می تواند چند هفته طول بکشد.
با این حال، PRK چند مزیت ویژه نیز دارد. مزیت ویژه ی PRK این است که در صورتی که قرنیه برای لیزیک بیش از حد نازک باشد و یا اگر قبلا لیزیک انجام داده باشید و بنابراین قرنیه ی نازکتری داشته باشید عوارض فلپ کمتر خواهد بود و خطر از بین بردن بیش از حد قرنیه با لیزر رادیواکتیو کاهش می یابد.
12) آیا بعد از عمل برای مطالعه، به عینک مطالعه نیاز دارم؟
در صورتی که فرد بالای 40 سال سن داشته باشد، برای مطالعه و دید نزدیک نیاز به عینک دارد. در غیر این صورت معمولا به عینک نیازی نیست.
13) آیا میتوان قبل از عمل جراحی از لنز استفاده کرد؟
ترجیحا باید بین 5 تا 7 روز قبل از عمل جراحی استفاده از لنزهای تماسی را به صورت کامل کنار بگذارید. بعد از عمل جراحی تا یک ماه استفاده از این لنز ها ممنوع است. اما بعد از یک ماه میتوانید برای مدت زمان های کوتاه از لنزهای زیبایی استفاده کنید.
