جراحی های اصلاح عیوب انکساری چشم در دو دهه‌ی اخیر، بیشترین آمار جراحی های غیر اورژانسی چشم پزشکی را به خود اختصاص داده‌اند. یکی از رایج ترین روش های این نوع جراح ها که با لیزر انجام می شود، عمل پی آر کی (PRK) می باشد. این روش، اولین روش جراحی لیزری اصلاح کننده عیوب انکساری است که در اواسط دهه ۱۹۸۰ به عنوان روش انتخابی تصحیح نزدیک بینی انتخاب گردید و در اواسط دهه ۱۹۹۰ جهت اصلاح دوربینی نیز به کار رفت.
پی آر کی (PRK) مخفف واژه لاتین Photorefractive keratectomy است و یک جراحی لیزری چشم است که با تغییر شکل قرنیه، عیوب انکساری دید را اصلاح می‌کند. قرنیه مسئول شکست (یا خمش) نور به سمت مرکز شبکیه است و عیوب انکساری چشم زمانی اتفاق می‌افتد که شکل قرنیه باعث شود که انکسار خارج از مرکز باشد. جراحی پی آر کی خطوط قرنیه را تغییر می دهد تا نور را به درستی خم کند و امروزه، یک درمان موفق و موثر برای رفع نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است.
برخلاف عمل RK (رادیال کراتوتومی)، در روش PRK نیازی به انجام برش های دستی توسط جراح بر روی قرنیه نیست. در این روش، تنها لایه سطحی قرنیه برداشته می شود و پس از آن با استفاده از لیزر شکل قرنیه طوری دستکاری می شود که در نهایت منجر به اصلاح عیوب انکساری می شود.
لیزر مورد استفاده در این شیوه لیزر اگزایمر (Excimer) می باشد. عمل پی آر کی می تواند یک گزینه ایمن و موثر برای افرادی باشد که کاندیدای ایده آل برای لیزیک نیستند.
عمل پی آر کی و شرایط لازم برای آن
[tie_list type=”checklist”]
- داشتن حداقل سن ۱۸ سال؛
- وضعیت جسمی و سلامتی عمومی مناسب؛
- عدم تغییر بینایی در ۶ ماه گذشته؛
- فقدان هرگونه اختلال یا مشکل بینایی دیگر مانند کاتاراکت ، گلوکوم ، اسکار قرنیه و …؛
- وجود نزدیک بینی خفیف تا متوسط در محدوده ۱۵- تا ۶- دیوپتر و آستیگماتیسم ۴/۵ – دیوپتر؛
- فقدان بیماری هایی مانند دیابت، اِم اِس، آرتریت روماتوئید؛
- عدم حاملگی یا یا بودن در دوره‌ی شیردهی؛
- تحت نظر پزشک بودن در صورت استفاده از باتری قلب، جهت ممانعت از هر گونه آسیب قلبی به دنبال استفاده از لیزر در طول جراحی.
[/tie_list]
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل لازک چشم چیست؟ مزایا، عوارض و قیمت لازک ( راهنمای کامل )
[/box]
آمادگی های پیش از عمل پی آر کی
با وجودی که عمل جراحی PRK در زمره ساده ترین عمل های جراحی چشم قرار دارد اما دقت در انجام معاینات قبل از عمل نقش اصلی را در حصول نتیجه خوب دارد.
در طول معاینات چشم جهت عمل پی آر کی، اطلاعات جامعی از سن، شغل وضعیت سلامت چشم از گذشته تا حال، وجود یا عدم وجود سوابقی مانند ضربه با عفونت در چشم، استفاده یا عدم استفاده از داروهای چشمی یا لنز تماسی و زمان آخرین تغییر در شماره عینک از بیمار پرسیده می شود.
همچنین سوالاتی در مورد وضعیت سلامت عمومی بدن، وجود یا عدم ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت، روماتیسم، استفاده از داروها و حساسیت های دارویی پرسیده می شود. در خانم ها در مورد حاملگی و شیردهی سوال می شود.
بررسی سابقه فامیلی در مورد ابتلا به بعضی از بیماری های مهم چشمی مانند قوز قرنیه، گلوكوم، پارگی شبکیه و شب کوری نیز بسیار کمک کننده خواهد بود.
نتایجی که پزشک پس از انجام شرح حال و معاینات به دست می آورد نظر خود را در مورد عمل جراحی پی آر کی با بیمار در میان می گذارد. در این مرحله بر اساس اطلاعات به دست آمده، نوع و نحوه عمل جراحی، مزایا و مشکلات آن برای بیمار تشریح می شود.
روز عمل و مراقبت های آن
در روز انجام جراحی، بیمار نباید از هیچ گونه کرم و مواد آرایشی روی صورت و چشمان خود استفاده کند و از استفاده از هرگونه عطر و اسپری خودداری گردد. پوست صورت باید کاملا تمیز باشد و بهتر از روز قبل از انجام عمل، بیمار استحمام کند. همچنین از خوردن غذای سنگین و پرچرب و مایعات زیاد، اجتناب شود.
همچنین اگر بیماری داروی خاصی را مصرف می کند، باید در مورد قطع مصرف آن با پزشک مشورت نموده و مطابق دستور پزشک عمل نماید. برای مثال، مصرف بعضی داروها مثل آکوتان که برای درمان جوش صورت استفاده می شود، به علت اینکه سیب خشکی چشم می گردد، عوارض بعد از عمل پی آر کی را افزایش می دهد.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل لیزیک چشم چیست ؟ ( راهنمای کامل عمل لیزیک )
[/box]
آمادگی بیمار در حین عمل پی آر کی
اقدامات لازم جهت آماده شدن بیمار برای عمل انجام می شود. پی آر کی معمولا در یک مرکز جراحی سرپایی چشم انجام می شود و روش معمولا حدود 15 دقیقه طول می کشد.
برای انجام این عمل از بی حسی موضعی استفاده می شود. ابتدا چند قطره از پروپارائین هیدروکلراید %را بر روی چشم ريخته و بی حس می شود.
سپس جراح شما یک اسپکولوم را روی چشمان شما قرار می دهد تا از پلک زدن شما جلوگیری کند. برخی از جراحان PRK نیز از حلقه مکش برای ثابت نگه داشتن چشم استفاده می کنند.
سپس اشعه لیزر لایه بیرونی سلول های قرنیه را که اپیتلیوم نامیده می شود، را برمی دارد. در این مرحله، از شما خواسته می شود که به نور هدف خیره شوید تا چشمان شما حرکت نکند. سپس چشم پزشک با استفاده از لیزر، قرنیه شما را تغییر شکل می دهد. در حالی که جراح، از لیزر استفاده می کند، صدایی شبیه صدای کلیک موس کامپیوتر را می شنوید.
بعد از عمل چه اتفاقی می افتد؟
پس از خاتمه عمل، سطح قرنیه توسط یک لنز پانسمانی تا اصلاح کامل اپيتليوم محافظت می گردد. لایه جدید اپیتلیوم در طول 5 روز بعد از عمل پی آر کی، مجدد رشد خواهد کرد.
در پایان عمل یک قطره از فلوكساسين 3% و یک قطره از دیکلوفناک در چشم چکانده مي شود و همچنین از لنز تماسی برای كاهش درد استفاده می شود و بانداژی روی چشم فرد بیمار گذاشته می شود.
هنگامی که اثر بی‌حسی از بین می رود، مقداری درد، احساس سوزش خفیف چشم را تجربه خواهید کرد. لایه اپیتلیومی که برداشته شده است در عرض یک هفته خود به خود رشد می کند و سپس جراح چشم می تواند تماس بانداژ را از روی چشم بردارد. در طول یک تا دو هفته اول، همچنان تاری دید و حساسیت به نور خواهید داشت.
جراح، قطره های چشمی ضد التهابی و آنتی بیوتیکی را برای استفاده در دوران نقاهت تجویز می کند. همچنین برای کاهش خشکی چشم باید چندین ماه پس از اشک مصنوعی استفاده کنید.
بعد از عمل پی آر کی دید شما تار می شود و در طی 3 تا 5 روز، با بهبودی، بینایی شما به تدریج بهبود می یابد. به خاطر داشته باشید که رسیدن به بهترین دید، ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل ترنس پی آر کی (TransPRK) و مراحل آن
[/box]
مراقبت های بعد از عمل پی آر کی
[tie_list type=”plus”]
- پس از جراحی باید از کسی بخواهید که شما را به خانه برساند.
- ممکن است حساسیت به نور، تاری دید یا اشک ریزش داشته باشید.
- خواندن و تماشای تلویزیون را در چند روز اول محدود کنید.
- تا سه روز بعد از عمل استحمام نکنید.
- از شنا کردن و استفاده از وان برای حداقل 2 هفته و کاهش خطر عفونت، بپرهیزید.
- باید بسیار مراقب باشید که چشمان خود را لمس نکنید یا آب، صابون یا عرق در آن ها وارد نشود.
- به مدت یک هفته از آرایش چشم، ادکلن، لوسیون استفاده نکنید.
- باید تا یک هفته پس از جراحی از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید، زیرا این امر می‌تواند روند بهبودی را کاهش دهد.
- از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خودداری کنید و از عینک آفتابی در بیرون استفاده کنید. این به این دلیل است که قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند منجر به زخم قرنیه بعد از جراحی شود و باعث مشکلات بینایی شود
- برای دو تا سه روز پس از PRK، ممکن است چشم درد داشته باشید. داروهای بدون نسخه (OTC) معمولاً درد را کنترل می کنند. گاهی اوقات، برخی از افراد ممکن است برای تسکین درد به قطره چشم مسکن یا سایر داروهای تجویزی نیاز داشته باشند. اگر داروهای OTC به کاهش درد شما کمک نکرد، حتماً با چشم پزشک خود تماس بگیرید.
- شما باید تا یک ماه یا طبق تجویز چشم پزشک، از قطره های چشم استفاده کنید. پیروی از دستورالعمل های جراح چشم و انجام ویزیت های بعد از عمل به صورت منظم، در دستیابی به بینایی خوب و موفقیت عمل پی آر کی بسیار مهم است.
[/tie_list]
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » عمل فمتو اسمایل چیست ؟ مزایا،معایب،قیمت
[/box]
مزایا و عوارض عمل پی آر کی
در این بخش به صورت خلاصه مزایا و معایب عمل پی آر کی به شما توضیح داده شده است. لازم است بدانید که هر روشی با توجه به مزیت ها و معایبی که دارد برای دسته ای از افراد مناسب و برای ما بقی نامناسب است. به همین جهت است که تا به امروز روش های مختلف عمل جراحی برای برداشتن و حذف عینک کشف شده است.
مزایا
از مهمترین مزایای عمل PRK می توان به کمتر بودن عوارض بعد از عمل آن از قبیل عوارض قوز قرنیه و آستیگماتیسم نامنظم اشاره نمود.
از سایر مزایای PRK می توان به کوتاه تر بودن عمل نسبت به سایر روش ها، کم هزینه تر بودن، عدم بروز التهاب عمقی قرنیه، قابلیت انجام آن در قرنیه های نازک و امکان انجام عمل در افراد با شکاف پلکی تنگ اشاره کرد.
لیزر اگزایمر با تبدیل کردن پلیمرهای کلاژنی به قطعات کوچکتر به بافت های مجاور قرنیه صدمه نمی زند، در نتیجه برخلاف عمل لیزیک چشم، در قرنیه های نسبتا نازک هم اعمال می باشد.
عوارض
عوارض بعد از عمل، جزء دغدغه های مهم جراحی های عیوب انکساری مانند پی آر کی می باشد. به همین دلیل غربالگری دقیق پیش از جراحی و انجام معاینات و مراقبت های بعد از عمل، از فاکتورهای کلیدی در موفقیت جراحی های انکساری به منظور جلوگیری و کاهش عوارض بعد از عمل PRK می باشد.
بروز عفونت های خطرناک بعد از عمل پی آر کی، بسیار نادر است. همانطور که در مطالعات بالینی مستند شده است، احتمال بروز عارضه یا عفونت جدی، کمتر از یک درصد است.
عمل پی آر کی معایبی همچون طولانی بودن زمان بهبود علائم و دید پس از عمل و احتمال بروز کدری قرنیه دارد. بعد از عمل، خشکی چشم موقتی را تجربه خواهید کرد. این خشکی در چند هفته اول پس از جراحی قابل توجه خواهد بود. به همین دلیل، از شما خواسته می شود تا از اشک مصنوعی استفاده کنید.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]
حتما بخوانید » لنز تماسی چیست؟ معرفی انواع لنز تماسی و مدت زمان استفاده از آنها
[/box]
پرسش های متداول بیماران در مورد عمل پی آر کی
همانند هر عمل جراخی دیگری، افراد بعد از کسب اطلاعات در مورد عمل پی آر کی، سوالاتی در ذهنشان ایجاد میشود که به دنبال جواب آنها هستند. در این بخش سوالات متداولی که در این باره مطرح میشود پاسخ خواهیم داد.
تفاوت و شباهت جراحی لیزیک و پی آر کی در چیست؟
هر دو عمل لیزیک و پی آر کی با استفاده از لیزر اگزایمر و برای تغییر شکل قرنیه و برای اصلاح عیوب انکساری انجام می شوند. تفاوت بین این روش ها در نحوه دسترسی و اعمال اشعه لیزر اگزایمر به قرنیه برای تغییر شکل آن است. هر دو PRK و لیزیک روش های عالی هستند که نتایج طولانی مدت و بسیار خوبی را ارائه می دهند اما دوره بهبودی بعد از عمل در PRK طولانی تر از عمل لیزیک است و معمولا بیماران ۵-۳ روز درد و ناراحتی دارند.
میزان موفقیت عمل پی آر کی چقدر است؟ آیا بعد از عمل همچنان نیاز به عینک و لنز وجود دارد؟
حدود 90 درصد از افرادی که تحت عمل پی آر کی قرار گرفته اند، دید 20/40 یا بهتر را بدون استفاده از لنز یا عینک به دست آورده اند، که این روش را به یک درمان بسیار موفق برای افراد با بینایی ضعیف به دلیل عیوب انکساری، تبدیل می کند.
اما توجه به این نکته مهم است که PRK از پیرچشمی، که از حدود 40 سالگی شروع میشود، پیشگیری یا آن را تصحیح نمی‌کند.
من عدم تحمل لنز تماسی دارم. آیا می توانم عمل پی آر کی انجام دهم؟
PRK، همراه با اصلاح بینایی با لیزر، می تواند یک درمان موثر برای کسانی باشد که از عدم تحمل لنز تماسی (CLI) رنج می برند.
آیا عمل پی آر کی درد دارد؟
عمل PRK به خودی خود دردناک نیست. قبل از شروع عمل، از قطره های بی حس کننده استفاده می شود تا دردی نداشته باشید. همچنین، ممکن است برایتان آرامبخش تجویز شود. برخی از بیماران ممکن است در طول عمل احساس فشار روی چشم و ناراحتی جزئی را تجربه کنند.همچنین ممکن است برای یک یا دو روز بعد عمل، سوزش خفیف چشم را تجربه کنید. معمولاً مصرف مسکن ها و اشک مصنوعی به کاهش و رفع این علائم کمک می کند.
آیا می توان عمل پی آر کی را برای هر دو چشم بصورت همزمان انجام داد؟
اکثر جراحان چشم، عمل پی آر کی را به طور همزمان و روی هر دو چشم انجام می دهند. اما بعضی دیگر چون معتقدند از که بعد از پی آر کی، حصول دید واضح و راحت، بیشتر طول می کشد، یک یا دو هفته فاصله بین انجام جراحی برای چشم ها منتظر می مانند.
پی آر کی چقدر طول می کشد؟
تقریبا 30 دقیقه در اتاق عمل خواهید بود. بیشتر این زمان برای قرار دادن شما در موقعیت و آمادگی برای جراحی می باشد. خود جراحی برای هر چشم حدود 7 تا 15 دقیقه طول می کشد.
چه زمانی می توانم بعد از جراحی پی آر کی به سر کار برگردم؟
بیمارانی که PRK انجام می دهند، نیاز به زمان استراحت بیشتری خواهند داشت و حدود 4 یا 5 روز طول می کشد تا بهبود پیدا کنند و بتوانند به سر کار باز می گردند.
