لنز های چند کانونه یا مولتی فوکال برای درمان پیرچشمی ( توضیحات جامع )

یکی از لنز هایی که میتواند مشکلات افرادی که دچار آب مروارید و پیرچشمی هستند را برطرف کند، لنزهای چند کانونه یا مولتی فوکال هستند. کاشت لنز بسته به نوع طراحی آنها می تواند دید خوبی را در فرد  ایجاد کند. در واقع میتوان انتظار داشت که دید دور، نزدیک و میانه خوبی را ایجاد کند. شاید برای شما سوال باشد که  منظور از دید نزدیک یا میانه چیست؟ دید شبیه مطالعه  را دید نزدیک و دید میانه دید کامپیوتر است.

لنزهای مولتی فوکال یا همان لنز چند کانونه، یکی از انواع لنزهایی هستند، که طی عمل آب مروارید( یا همان تعویض لنز طبیعی چشم ) برای اصلاح عیوب انکساری، در چشم قرار داده می شوند.حال سوال این است که تفاوت این لنز ها با سایر لنز ها در چیست؟ تفاوت این لنزها با لنز داخل چشمی تک کانونی استاندارد که معمولا برای اصلاح بینایی در فاصله دور در چشم کار گذاشته می شوند، در این است که این لنز ها به بیمار امکان دید در فواصل مختلف دور، حد وسط و نزدیک را بدون نیاز به عینک می دهند.

یکی از نکات مثبت این عمل این است که بعد از قرار دادن لنز ها در چشم بیمار، فرد برای همیشه با عینک زدن خداحافظی میکند. این موضوع احساس جوانی را دوباره در فرد بیمار زنده میکند. پس اگر شما نیز از آب مروارید رنج میبرید، خبر خوب این است که به زودی به کمک این عمل از عینک زدن رها خواهید شد. در ادامه و در این مطلب همه چیزهایی که نیاز دارید بدانید را برای شما شرح خواهیم داد. با ما در مرکز جراحی چشم ( دکتر مجید محبی ) همراه باشید.

لنز های چند کانونه و انواع آنها

لنزهای چند کانونه انواع مختلفی دارند که در ادامه آنها را به شما معرفی خواهیم کرد. موارد ذکر شده موفق به دریافت تأئیدیه FDA (انجمن دارو و غذای آمریکا) شده اند و در جهان از شهرت قابل قبولی برخوردارند.

1) لنز چند کانونی ریزوم ( Rezoom IOL )

با کار گذاری لنز ریزووم در چشم, فرد بینایی خوبی در فواصل دور, نزدیک و حد فاصل آن را خواهد داشت. لنز ریزووم یک لنز چند کانونی نسل دوم است که پنج ناحیه اپتیکی برای اصلاح بینایی در فواصل مختلف را داراست. این لنز توسط شرکت AMO آمریکا طراحی و ساخته شده است. این لنز تأئیدیه FDA (انجمن دارو و غذای آمریکا) را در مارس 2005 دریافت کرد.

بر اساس مطالعات بالینی انجام شده, 92% افرادی که لنز ریزووم دارند, برای مطالعه اصلاً به عینک نیاز ندارند و یا فقط گهگاهی نیاز به عینک دارند. بطور معمول شش تا دوازده هفته زمان لازم است تا بیماران به این سیستم جدید عادت کنند. اگر شما مایلید که برای مطالعه وابستگی کمی به عینکتان داشته باشید, لنز ریزووم درست آن چیزی است که منتظرش هستید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد طراحی لنز ریزووم و نحوه کار آن بر روی این آدرس اینجا کلیک کنید.

2) لنز چند کانونی تکنیس ( tecnis Multifocal IOL )

این لنز نیز توسط شرکت(Advanced Medical Optics )AMO آمریکا طراحی و ساخته شده است.  این لنز diffractive بوده و در اندازه های مختلف مردمک, فرد بینایی خوبی در فواصل دور, نزدیک و حد فاصل آن را خواهد داشت. این لنز تأئیدیه FDA (انجمن دارو و غذای آمریکا) را در اوائل 2009 میلادی دریافت کرد. برای اطلاعات از رضایتمندی بیماران و خصوصیات لنز تکنیس اینجا کلیک کنید.

3) لنزهای ری استور ( The ReStor Acrysof IOL )

این لنز توسط شرکتAlcon آمریکا طراحی و ساخته شده است.بر اساس یک مطالعه بالینی که کارخانه سازنده این لنز انجام داد, 80% بیماران در هیچ شرایطی نیاز به عینک ندارند. این لنز با بهره گیری از تکنولوژی جدیدی در طراخی لنز بنام “apodized diffractive technology ” بیمار را قادر می کند تا در فواصل مختلف بینایی خوبی داشته و کیفیت زنگی فرد را بهبود می بخشد.

این لنز تأئیدیه FDA (انجمن دارو و غذای آمریکا) را در مارس 2005 دریافت کرد. نوع آسفریک آن در اوائل سال 2007میلادی تأئیدیه FDA (انجمن دارو و غذای آمریکا) رادریافت کرد. لنز آسفریک در قسمت های محیطی شعاع انحنای کمتری داشته و حساسیت کنتراست بالاتر و بینایی بهتری در شب دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این لنز اینجا کلیک کنید.

4) لنز های سه کانونه Trifocal IOL ( مناسب برای درمان پیرچشمی )

نسل جدید این لنزهای چند کانونی، لنز های سه کانونه است. این لنزها که اخیرا وارد بازار مصرف چشم پزشکی شده اند، بینایی خوب برای دور، حدوسط و نزدیک دارند. بیمارانیکه از این لنزها استفاده کرده اند در بیش از 90% موارد بینایی مطلوبی در همه فواصل بینایی دارند. مصرف این لنزها به طور روزمره انجام می شود به طوریکه اخیرا بیش از هزار لنز از این نوع در مرکز چشم پزشکی دکتر نادری و با موفقیت عالی استفاده شده است. برای کسب اطلاعات کاملتر و دیدن فیلم مصاخبه با تعداد زیادی از این بیماران می توانید به قسمت گالری فیلم های سایت مراجعه کنید.

شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود که معتبرترین نوع این لنزها چه برند و تولید چه کشوری است؟

معتبرترین لنز های نسل سوم موجود عبارتند از:

1. لنز شرکت زایس آلمان (Zeiss AT Lisa)
2. لنز FineVision شرکت PhysIOL بلژیک
3. لنز پان اپتیکس شرکت آلکان آمریکا (Panoptix)
4. لنز سیمفونی شرکت AMO آمریکا

فواید و نکات مثبت لنزهای سه کانونه

در این بخش میخواهیم فواید و نکات مثبت لنزهای سه کانونه یا مولتی فوکال را به شما معرفی کنیم.

1) وضوح دید در همه فواصل

مییتوان گفت در حال حاضر و با پیشرفت علم در سطح جهان، پیشرفته ترین لنزهای موجود، لنزهای سه کانونه هستند. این لنز های فوق العاده دید واضحی درفواصل دور، حد وسط و نزدیک برای بیمار ایجاد می کنند. در نتیجه برای همیشه از شر عینک زدن خلاص خواهید شد. بعد از عمل باید انتظار یک زندگی متفاوت را داشته باشد.

لنز های چند کانونه چطور کار میکنند؟

شاید برای شما هم سوال باشد که این لنز ها چطور کار میکنند؟ لنزهالی مولتی فوکال نورهایی که از فواصل مختلف دور، میانه و نزدیک وارد چشم می شوند را طوری به شکلی دچار خمیدگی میکند که همزمان بر روی شبکیه متمرکز شوند. در نتیجه ی این اتفاق همزمان فرد فواصل مختلف را واضح می بیند. این لنزها در حقیقت همان کاری را انجام میدهند که عینک انجام میدهد. با این تفاوت که دیگر سنگینی عینک را تحمل نخواهید کرد.

2) لنزهای سه کانونه در استفاده روزمره

در کنار لنز های سه کانونه، لنزهای دوکانونه و لنزهای تک کانونه نیز وجود دارند. اما همانطور که گفته شد این لنز ها از تکنولوژی بسیار بهتری برخوردارند. لنزهای سه کانونه دید بهتری برای فاصله حد وسط یعنی حدود 60 تا 80 سانتی متری که برای بسیاری از فعالیت های روزانه مثل کار با کامپیوتر یا مطالعه لازم است، ایجاد می کنند. با استفاده از لنزهای سه کانونه شما قادر به انجام  فعالیت های بسیار زیادی در طی روز خواهید بود. این فعالیت ها عبارتند از:

• مطالعه
• پخت و پز، نظافت و اتوکشی
• کار با کامپیوتر
• خرید
• تماشای تلویزیون
• رانندگی
• کار در باغچه خانه
• فعالیت و تمرینات ورزشی

3) سایر مزایای لنزهای سه کانونه

بیشتریت مزیت این لنز ها احتمال بینایی واضح و بدون نیاز به عینک در همه فواصل است. در نتیجه برای فعالیت روزمره نیازی به عینک نخواهید داشت.

هچنین با لنزهای سه کانونه عیوب انکساری قبلی مثل دورینی و نزدیک بینی نیز برطرف خواهند شد. حتی با استفاده از نوع توریک (اصلاح کننده آستیگماتیسم) این لنز ها، آستیگماتیسم نیز قابل درمان است.

این لنزها همچنین برای درمان پیر چشمی که پدیده ای وابسته به سن است و تقریبا همه افراد بالای 40 سال را مبتلا می کند، موثر هستند. زمانیکه شما آب مرواریدتان را درمان می کنید، به طور همزمان با استفاده از این لنزها پیرچشمی را نیز درمان می کنید.

به طور خلاصه بهترین داوطلب این لنزها افرادی هستند که می خواهند به طور کامل از شر عینک و لنز تماسی خلاص شوند.

4) پیر چشمی و لنز های چند کانونه

مشابه همه تکنولوژی های جدید، در انتخاب لنز های چند کانونی نکاتی را باید مد نظر داشته باشید.اگر مبتلا به بعضی از بیماریهای چشمی مثل گلوکوم (آب سیاه)، گرفتاری شبکیه ناشی از دیابت، ورم لکه زرد شبکیه به علت دیابت و یا دژنراسیون ماکولا (تخریب لکه زرد شبکیه) هستید، داوطلب مناسبی برای استفاده از لنز های دو کانونه و سه کانونه نیستید. این بیماریها حتی در مراحل اولیه ممکن است با لنزهای داخل چشمی خاص سازگاری نداشته باشند. اگر با هر کدام از این بیماریها دست و پنجه نرم می کنید برای انتخاب جایگزین با پزشکتان مشورت کنید.

عوارض لنزهای چند کانونه

هر محصول و هر عمل در کنار مزیت ها و فوایدی که دارند، معایبی نیز دارند. اما دلیل استفاده این لنزهای چندکانونه، وجود فواید بیش از حد در مقابل معایب کمتر آن است. به زبان ساده تر مزیت های این عمل بسیار بیشتر از معایب احتمالی آن است.

1) پدیده های نوری یا لایت فنوما ( Light phenomena )

یکی از عوارض جانبی این لنز ها شانس بیشتر اختلالات بینایی و پدیده های نورانی (dysphotopsia) ناشی از تمرکز همزمان نور از فواصل مختلف بر روی شبکیه است. معولا این پدیده ها به شکل زیر دیده می شوند:

2) پخش نور و خیرگی در شرایط نوری کم

3) دیدن هاله اطرف چراغ ها در شب

این پدیده ها در بسیاری از افراد خفیف بودهو با گذشت زمان از بین می روند. بهرحال گروه کوچکی از بیماران بخوبی با این پدیده ها سازگار نمی شوند و از این عوارض برای آنها آزار دهنده است. البته همانطور که گفته شد این برای افراد کمی اتفاق می افتد و پزشک با بررسی دقیق مشخصات بیمار میتواند تا حد زیادی این موضوع را تشخیص دهد.

4) کاهش وضوح بینایی Decreased contrast sensitivity

نتیجه دیگر چند کانونی بودن لنز داخل چشمی کاهش کیفیت تصویر است. این مسئله به علت توزیع اشعه نورانی فواصل مختلف بر روی شبکیه است. بنابراین ممکن است کیفیت تصویر کمی مخدوش شود.

سوالات متداول

با وجود این توضیحات بیشترین سوالی که درمورد لنزهای چندکانونه مطرح میشود این است که کدام یک از این لنز ها بهتر هستند؟ لنزهای چند کانونه یا مولتی فوکال یا سه کانونه یا تری فوکال؟ با ما همراه باشید تا در انتهای این مقاله به این سوال پاسخ دهیم.

انواع لنز های مولتی فوکال و تری فوکال، کدام بهتر است؟ کدام برای من مناسب تر است؟

از گروه لنز های چندکانونی که استفاده بیشتر دارند، لنزهای سه کانونی فاین ویژن، لنزهای سه کانونی زایس، لنزهای تکنیس سیمفونی و لنز های پان اپتیکس آلکان رایج ترین لنزها در ایران و سایر کشورهاست. هر دو لنز (تری فوکال) سه کانونی فاین ویژن و لنزهای سه کانونی زایس دارای قدرت دید حد وسط 1.75 دیوپتر و قدرت دید اصلاحی نزدیک 3.50 دیوپتر هستند؛ در نتیجه وسعت دید اصلاحی آنها وسیع و کامل و از فاصله دور تا نزدیک است.

قدرت لنزهای سیمفونی چقدر است؟

لنز های سیمفونی قدرت اصلاحی دید حدوسط 1.75 دیوپتر دارند. برای استفاده از این لنز ها و افزایش وسعت فواصل دید لازم است یک چشم بیمار (چشم غیر غالب) حدود 0.50 تا 0.75 دیوپتر نزدیک بین شود تا دید نزدیک بهتر شود (اصطلاحا به آن میکرو منوویژن می گوئیم).

از نظر نتایج پس از عمل، درصد بالاتری از افرادی که ازلنز تری فوکال استفاده کرده اند،نسبت به استفاده کنندگان ازسایر لنزها کاملاً ازعینک بی نیاز می شوند. این نتیجه به سادگی ناشی از این واقعیت است که اپتیک این لنز ها در قسمتی که 3.50 دیوپتر را اصلاح می کند، اجاره دید مطالعه را میدهد. این گفته به این معنی نیست که سایر لنزهای طراحی شده خوب نیستند.

آیا این لنز ها برای من مناسب هستند؟

انتخاب لنز مناسب برای هر فرد، بستگی به سبک زندگی آن فرد و نیازهای بینائیش دارد. افرادی که می خواهند گلف بازی کنند، خیلی مطالعه نمی کنند و گهگاهی برای مطالعه از عینک استفاده می کنند، داوطلب خوبی برای لنزهای سیمفونی هستند. کسانی که مطالعه خیلی زیاد دارند و عاشق مطالعه یا خیاطی هستند، احتمالا لنز سه کانونی را ترجیح می دهند.

بیماران باید از سایر فاکتور های لنزهای مولتی فوکال اطلاع داشته باشند. همه لنزهای چندکانونی می تواند باعث پخش نور و روشنایی زننده و هاله بینی اطراف چراغ های ماشین روبرو در شب شوند. این مسئله در لنز های تری فوکال بیشتر و در لنزهای سیمفونی کمتر است. بسیاری از افراد چنان دچار شعف ناشی از رهایی از عینک هستند که حتی زمانی که این هاله بینی موقع رانندگی در شب را دارند، مزاحمت آنرا احساس نمی کنند.

اینجانب با وجود استفاده خیلی زیاد از لنزهای اصلاح پیرچشمی، شخصاً تاکنون هیچ مورد تعویض لنزی به این دلیل نداشته ام؛ اما از نظر آمار مطالعات در نیم درصد بیماران این مزاحمت ممکن است نیاز به تعویض لنز داشته باشد. حدود نیم درصد بیماران از کیفیت دید این لنز ها ناراضی هستند که نارضایتی با لنز های تک کانونی نیز در همین حد است.

نکته پایانی

نکته آخری که باید یادآوری کنم این است که همه انواع لنزهای چندکانونی در نور خوب عملکرد بهتری دارند. بنابراین طبیعی است که اگر فردی که لنز چندکانونی دارد، بخواهد در نور تئاتر یا رستورانی که نور چراغ ها را کم کرده اند، نوشته ای را بخواند، راحت نباشد.

سوال نهایی این است کدام نوع لنز مولتی فوکال بهتر است؟ تری فوکال یا سیمفونی؟
جواب بستگی به سبک زندگی و نیاز های شما دارد. اگر شما ورزشکار در محیط بیرون هستید که مثلا با ای پد مطالعه می کنید و استفاده گهگاهی از عینک مطالعه برایتان مهم نیست، ممکن است لنز سیمفونی برایتان مناسب تر باشد. در عوض، اگر کتابخوان حرفه ای هستید و از عینک مطالعه متنفرید، لنز تری فوکال برایتان بهتر است. اگر راننده تاکسی هستید و شب ها رانندگی می کنید، لنز سیمفونی با استفاده گهگاهی از عین مطالعه، برایتان بهترین انتخاب است.

همچنین به شما توصیه می کنم که به پیشنهادات پزشک معالجتان گوش دهید. جراحانی که از این لنز ها به طور روزمره در عمل های جراحی استفاده می کنند، تجربه کافی برای تشخیص اینکه هر فردی با چه لنزی خوشحال تر خواهد بود، دارند. هر جراحی ممکن است لنز خاصی را ترجیح دهد؛ اما مطمئن باشید که این ترجیح جراح بر اساس تجربه از رضایتمندی بیماران قبلی است.

من شخصاً از لنز های تری فوکال زایس و لنز های تری فوکال فاین ویژن و لنز های سیمفونی تکنیس و لنز های سه کانونه پان اپتیکس به وفور استفاده می کنم. لنزهای تریفوکال زایس ساخت کشور آلمان و لنز های تری فوکال فاین ویژن ساخت کشور بلژیک و لنزهای تکنیس سیمفونی و لنزهای تریفوکال پان اپتیکس آلکان ساخت کشور آمریکا هستند.